Toegegeven, ik had het van mijzelf nooit durven denken dat ik ooit docent ging worden. Je moet weten dat ik op school niet bepaald een hoogvlieger was. Ik was geen écht zorgenkind qua puberteit, maar ik had toch wel ondersteuning nodig op gebied van schoolmotivatie om mij door mijn secundaire school te loodsen. De (erg) korte periode dat ik hogeschool gevolgd heb was niet bepaald een succes. Ik druk mijzelf een beetje bescheiden uit, want het was eerder dramatisch. Maïskolven natekenen en een abstracte vorm bouwen met een bepaald type karton … dat was niet wat ik uiteindelijk wou. Let me tell ya, …it was not my finest hour.
Op de arbeidsmarkt sta je dan niet bepaald sterk. Geen diploma om te bewijzen dat je iets kan want ook al was de motivatie er, … met motivatie alleen red je het helaas niet. Dus heb ik via een alternatieve weg mijn opleiding genoten waarbij praktijk héél sterk aan bod kwam. Dat was uiteindelijk wat ik wou, … op het terrein zijn. De software onder de knie krijgen en gaanderweg de knepen van het vak leren. Ik gaf geen flikker om randvakken die me toch niet in de échte wereld gingen vooruithelpen. Van enkele docenten waar ik destijds les heb van gekregen via de alternatieve weg heb ik me onbewust wat aan gespiegeld.
Niet dat ik algemene vorming, om dit toch even recht te zetten, wil downsizen. Ik beschrijf in een notendop hoe het destijds voor mij was, en hoe ik het aanzag. Het feit dat ik op mijn 16 jaar wist dat ik iets met “tekstverwerking” wou doen zal daar ongetwijfeld wel voor iets tussenzitten. Het was het enige vak waar ik écht goed in was, … op basis van de scores dat ik telkens kreeg. Dus logischerwijze concludeerde ik al relatief vlug dat mijn toekomst mogelijks in die richting lag. Ik heb 2 linkerhanden, vandaar dus dat het bouwen van een abstracte vorm niet lukte, en alhoewel ik een flinke dosis boekhouden geleerd heb, zag ik mijzelf ook niet bepaald die richting uit fladderen. Snap je?
Van de term “Desktop Publishing” had ik eigenlijk nog nooit gehoord. Destijds bestond het Internet nog niet in de huiskamer waarop je wat verkennende research kon doen en ben ik via een opleiding van de VDAB wat in het vak gerold. Een Desktop Publisher, om je toch ietsjes wijzer te maken, is eigenlijk niet écht een grafisch vormgever. De term is een beetje old school geworden anno 2025, want nowadays gebruikt men graag termen als “crossmedia designer”. Ik heb ergens wel feeling voor design, maar ik geef eerlijk gezegd meer om de technische kant van het verhaal dan het creatieve aspect. Je mag de beste designer ter wereld zijn, als hetgeen je uiteindelijk dan laat produceren wankel op zijn pekkels staat, en vol schoonheidsfoutjes staat, is dat (voor mij) bijzonder jammer. Ik ben zodanig vakidioot dat ik durf wakker liggen als iets 1 mm “uit den haak” staat. Ik heb jullie af en toe al laten weten dat ik niet goed spoor in mijn knikker geloof ik? 😉
Maar goed … les geven dus. Het is eigenlijk dankzij mijn vader zaliger dat ik begonnen ben met lesgeven. Hijzelf is ook jaren docent geweest, en 2 van mijn directe familieleden waren leraar. Ik had destijds mijn ontslag genomen bij het bedrijf waar ik 15 jaar gewerkt had. Enerzijds worstelde ik met een bevrijdend gevoel, maar op dat eigenste ogenblik ook met een groot schaamtegevoel. Het valse gevoel van veiligheid dat ik een vaste job had was weggevallen, ook al ging ik er letterlijk aan onderdoor. De teller stond weer op 0, en ik moest compleet herbeginnen. In een vlaag van impulsiviteit contacteerde ik een onderwijsinstelling om te polsen of men op zoek was naar een docent. Het antwoord was “nee”.
Na een paar maanden kommer en kwel, ik zat in een opzegperiode waarbij ik dagen letterlijk aan het aftellen was en een maand werkloosheid, vond ik dan uiteindelijk werk in een bedrijf waar iemand als mijzelf nooit had durven denken dat het überhaupt ging lukken. De eerste maanden voelde ik mij bijzonder onzeker, want iedereen die er werkte was slimmer dan ik en sowieso merkte ik dat velen me met een scheef oog bekeken. “Wat doet die sukkelaar hier, hij kent Adobe InDesign CC niet eens” en “De CEO is toch écht wel op zijn hoofd gevallen om dienen John te aanvaarden, de loser.”. Ik garandeer je, die gedachten zijn er bij velen geweest, ook al hebben ze het nooit expliciet tegen me gezegd. Ik weet hoe mensen kunnen zijn.
De ironie van het verhaal is, dat ik nadat ik er nog maar een paar maanden werkte en ik in warpspeed mijn kennis aan het upgraden was na de werkuren, ik een belletje kreeg van de onderwijsinstelling waar ik een half jaar eerder eens had gepolst. “John, zou je het zien zitten om naar een docententavond te komen … kan dat?”
Die bewuste avond ging ik met een klein hartje naar de potentiële docentenavond. Ik was de laatste in de rij en als ik me nog goed voor de dag kan halen was mijn gesprek voorzien om 21u30. “John, welkom, wil je iets drinken?” – “Nee nee, ik moet nog rijden” … “John, ik sta erop dat je iets drinkt, zo kan ik ook iets drinken” … “owké” … Ik zever echt niet nu, dit waren effectief de eerste zinnen van het gesprek. Ik moet er vermoedelijk een uur gezeten hebben waar ik mijn filosofie over lesgeven en praktijkervaring uit de doeken heb gedaan. Ik heb een hekel aan mensen die hun kennis aframmelen uit het handboek moet je weten en ik eens begin te kakelen, krijg je me soms moeilijk stil. De hoofdverantwoordelijke van West-Vlaanderen bekeek me met een glimlach en vertelde me dat hij voor mij ging uitkijken. “Wij zoeken mensen met passie en doorzettingsvermogen die de kwaliteit hebben hun vakkennis over te brengen naar onze cursisten.”
Je weet wel hoe het gaat … “u hoort nog van ons” staat gelijk aan “ge kunt er een kruis over maken”. Erop rekenen heb ik nooit gedaan, maar ik had weinig te verliezen. Sowieso was mijn gevoel dat ik op het bedrijf waar ik toen amper een maandje of 2 actief was geen lang leven zou leiden. De meeste mensen bekeken me toch scheef, met uitzondering van die ene persoon die me de kans aanbood nu een erg goede vriend is geworden. Nee, dat meen ik echt. Ik heb véél aan die man te danken. Ik had een relatief beperkte kennis van de software, alhoewel ik meer dan 20 jaar geleden met QuarkXPress vrij goed uit de voeten kon en ik was letterlijk de traagste van de hoop. All the odds were against me. Ik ging ook nooit op mijzelf gewed hebben eerlijk gezegd.
“John, zou je het zien zitten om Adobe InDesign CC te geven in avondschool?” … hoorde ik de luttele 14 dagen later aan de telefoon. “Zeker!”, was mijn directe impulsieve antwoord met in het achterhoofd het akelige gevoel van “Oh crap!”. Ik ken het zelf nog niet zo goed en op het bedrijf bekijken ze me scheef, hoe zou ik nu in godsnaam les kunnen geven? Prepare to die … John.
De eerste avond dat ik lesgaf stond ik letterlijk te bibberen. Ik had die dag niet gegeten, want ik had geen honger en had zelfs niet geslapen die nacht. Ik stamelde, en ik voelde het zweet langs mijn rug glijden. MAAR … de stem van mijn vader galmde wat door mijn hoofd waarin hij zei van “John, JIJ kunt het, … twijfel niet aan jezelf jongen”. Dit klinkt misschien wat theatraal van me, maar dit was effectief zo. Van de lessen godsdienst in het secundair is me bitter weinig bijgebleven buiten dat ene zinnetje dat de leraar ooit tegens ons vertelde: “twijfel leidt tot kennis”. En dat is effectief zo.
We zijn nu 6 jaar verder, en ik geef nog altijd les. Ik ben een gerespecteerde vaste docent avondschool geworden en in het bedrijf waar ik werk word ik eveneens zéér gerespecteerd, althans dat denk ik toch. Ik ben niet langer zenuwachtig als ik les moet geven, ik schrijf mijn eigen cursus en ik improviseer op het moment van lesgeven. Ik hoef niet te zoeken om woorden want die komen vanzelf, net zoals ik nooit om woorden heb moeten zoeken bij mijn sollicitatie als docent. Ik netwerk met andere docenten, die totaal andere vakken geven dan mijzelf en ik voel een enorme dankbaarheid dat mijn vader me destijds een figuurlijk duwtje in de rug heeft gegeven.
Les geven … goh, hoe zou ik het omschrijven. Je moet het doen met passie. Ik geloof niet dat iedereen het zou kunnen. Lesgeven is ook geen rozengeur en maneschijn. Niet elke cursist is even gemotiveerd, en je kunt niet iedereen boeien. Ik geef les op de manier hoe ik zelf les zou willen krijgen. Ik heb genoeg docenten gekend die er stonden omdat ze moesten, niet omdat ze wilden. Als je denkt aan de centen die je verdient, dan ben je erg fout bezig. De centen zijn een leuk extraatje, maar daarvoor doe ik niet.
Ik spiegel me héél vaak aan de cursisten die ik over de vloer krijg. Sommige zijn net zo onzeker als ik destijds was en ik aanzie het als mijn taak om buiten het vak dat ik geef hen ook dat kleine figuurlijke duwtje in de rug te geven. Soms speel ik psycholoog voor hen, terwijl ik me zelf niet al te best voel op bepaalde momenten. Toen mijn beide ouders overleden waren ben ik blijven les geven, wat zeker niet zo eenvoudig was toen.
De nachten dat ik mijn fulltime bezigheid als Desktop Publisher combineer met avondles geven (soms 2 avonden na elkaar) zijn bijzonder kort. Ik sleep me na een korte nacht van 4 uren slaap soms naar de douche en denk vaak aan wat ik begonnen ben. Ik zit vaak met hoofdpijn te werken en ik verlang op die momenten dat het vlug vrijdagavond is dat ik me in mijn zetel kan neerploffen en mijn hoofd stil kan krijgen.
Maar, … en ook dit klinkt filosofisch … als je graag doet wat je doet, is het me allemaal waard. Het menselijke contact, jezelf verreiken in wat je doet en vooral … weten dat je voor je cursisten een steuntje in de rug bent bij hun eigenste “road towards …” geeft me een onbeschrijfelijke voldoening.
Bron afbeelding: Pexels / TruShotz
Hy John fijn om weer eens iets van je te horen, ja soms loopt het niet zoals we het zouden willen hé. We zeggen eigenlijk veel te gauw dat we het niet kunnen maar daarna blijkt dat we toch meer kunnen ondanks een duwtje in de rug en doorzetting en een mooie gedachte van je vader die het duwtje gegeven heeft .doe zo voort en doe alles waar je je goed bij voelt .maar probeer wel om je goed te verzorgen en goed te slapen . Groetjes Katleen
Hey Katleen, absoluut! Het lesgeven is een aantal maanden op een jaar hoor. Het is niet dat ik elke week les geef. De periodes dat ik lesgeef zijn erg druk in combinatie met mijn vast werk, maar dat lukt wel! 🙂