Ondanks het feit dat ik reeds eerder liet weten geen leesbeest te zijn doneer ik deze 2de “GBM Special” aan een film die zijn oorsprong vond in het geschreven woord. Het boek “Das Parfum” van Patrick Süskind heb ik, welliswaar met een korreltje zout te interpreteren, in 1 beweging uitgelezen voor een verplichte boekbespreking op de middelbare school. Naar mijn leesnormen toe is dit opmerkelijk te noemen en deed het me daarom ook veel plezier om zoveel jaren later te vernemen dat een verfilming over dit verhaal “ten tonele” kwam. Met deze “GBM Special” wil ik een klein beetje dieper graven en je zodoende een tikkeltje méér informatie meegeven dan ik normaal doe.
- Beknopte verhaallijn
Jean-Baptiste Grenouille is anders. Al sinds zijn geboorte in 1738 op de stinkende vismarkt heeft hij de vastberaden wil te overleven. Zijn moeder wil hem vlak na de geboorte immers dumpen bij het visafval, maar door zijn gekrijs wordt hij ontdekt door de marktbezoekers. Zijn moeder wordt op bewijs van kindermoord terechtgesteld en Grenouille wordt dusdanig als wees geplaatst in het weeshuis van Madame Gaillard. Daar moeten de andere kinderen echter vanaf het begin niks van hem weten. Grenouille heeft immers een héél bijzondere doch bizarre gave. Hij heeft een hypergevoelige neus en kan iedere geur identificeren,onderscheiden en meteen ook opslaan in zijn geheugen. Hij ruikt aan gras, hout maar ook aan de rottende kadavers van ratten tot grote afschuw van de andere kinderen. Wanneer Grenouille 8 jaar is verkoopt madame Gaillard hem voor een pietluttig bedrag aan de plaatselijke leerlooierij van Monsieur Grimal. Ondank de erg trieste werkomstandigheden werkt Grenouille keihard en mag hij daarom op een dag mee naar de grote stad om dierenvellen te leveren aan klanten. Daar wordt hij tot zijn verbazing geconfronteerd met totaal andere geuren dan hij tot dan toe gewend was.
Er is slechts 1 geur welke met kop en schouders boven alles uitsteekt en dat is de geur van een roodharig blank meisje die hij al ruikend opmerkt terwijl ze mirabellen aan het schoonmaken is. Hij wil het meisje haar geur intenser opsnuiven maar door zijn acties vlucht ze angstig weg. Totaal in de ban van haar lichaamsgeur achtervolgt hij haar subtiel en bij een 2de poging aan haar te ruiken wurgt hij haar per ongeluk. Half beseffende wat hij gedaan heeft scheurt hij haar kleren open en besnuffelt haar van kop tot teen. Doch de geur van het overleden meisje sluimert beetje bij beetje weg en hij raakt de geur in paniek bijster. Vanaf dat moment wordt het zijn obsessie die ultieme geur te evenaren. Op een avond moet hij vellen leveren bij Giuseppe Baldini, een gewezen bekende parfumeur op de Pont au Change. Grenouille kan Baldini overtuigen van zijn uitzonderlijke gave en Baldini koopt zodoende Grenouille over van Grimal om hem in dienst te nemen in zijn parfumzaak. Baldini leert hem alles wat er te leren valt over parfums en ziet dankzij Grenouille zijn parfumwinkel opnieuw gouden zaken doen.
Grenouille zelf is bijlange niet tevreden en wil koste wat koste, en tot verschrikking van Baldini obsessief leren hoe je een geur permanent kan vasthouden. Baldini raadt hem daarom aan om naar de stad Grasse te trekken om daar de techniek van de “enfleurage” te beheersen. Hij wil enkel en alleen aan Grenouille de nodige toelatingspapieren bezorgen op voorwaarde dat hij een 100 tal formules voor parfums krijgt. Grenouille stemt in en trekt richting Grasse. Op zijn reis trekt hij zich echter terug in een geïsoleerd bestaan om tot bezinning te komen. Daar komt hij plots tot het besef dat hijzelf over geen eigen geur beschikt en beseft hij langzaamaan waarom hij overal en nergens werd geaccepteerd. Grenouille is vast besloten daar verandering in te brengen en vervolgt zijn weg naar Grasse om de ultieme techniek te ontdekken en zodoende het ultieme parfum te creeëren.
- Filmgenre
Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat de regisseur, Tom Tykwer, gedwongen was te moeten knippen in zijn filmlint. We krijgen ondanks dit euvel, als filmkijker, een ruim 2 uur durend meeslepend verhaal waarin we de levenslijn van de spilfiguur en diens altijd aanwezige obsessie kunnen volgen. Een deel personages/gebeurtenissen, die in het boek een nog ruimere achtergrond schetsen, zijn wegens het knippen spijtig genoeg achterwege gelaten. De hoofdpersonages die het verhaal opbouwen worden in de verfilming tov het boek ook niet allemaal gelijk belicht qua achtergrondinformatie en dit kan je zowel als “spijtig” en “begrijpelijk” interpreteren. Hiermee spreek ik een beetje mijzelf tegen tov een vorige blogpost en begrijp ik sceptici beter die het boek verkiezen boven de film. Desondanks het weglaten van deze details blijft de film zeker en vast een zéér geslaagde verfilming en hoef je het boek niet noodzakelijk gelezen te hebben om te begrijpen waarover de film effectief gaat. De Britse acteur John Hurt deed dienst als “narrator”, en staat gedurende de film aan je zijde om je extra informatie te verschaffen. Desondanks de goede pogingen van mr. Hurt raad ik je aan, als je het verhaal ten volle wil begrijpen, het boek te lezen.
Voor de rol van Grenoille werd gekozen voor Ben Whishaw, een voor mij alhans onbekende acteur die met zijn rol de beroemdere acteurs die de prent rijk is, zoals zijnde Dustin Hoffmann (Baldini) en Alan Rickman (Richis), een tikkeltje achterwege laat. De bekendere namen werden immers nooit breed uitgesmeerd in de media en de film heeft dan ook gelukkig zijn succes niet te danken door de aanwezigheid van de heren. Het mag echter gezegd worden dat zowel Hoffmann en Rickamn, welliswaar elk met hun acteerkarakteristieken, hun steentje hebben bijgedragen om tot de sfeer van deze verfilming te bekomen.
De filmtechniek is naar mijn mening bijzonder goed geslaagd. Zo krijg je perfecte en op een esthetisch tempo de nodige “inzoom-beelddetails” te zien die aansluiten bij de “typische geur” die van toepassing is. Dit inzoomen biedt immers compensatie aan het feit dat we een film nog altijd niet kunnen ruiken. Dit alles samengevoegd met subtiele geluidseffecten en de prachtige filmmuziek van “Sir Simon Rattle & The Berlin Philharmoniker” maken “Perfume” zeker en vast een plaatsje in je filmkast waard.
Heb ik je warm gemaakt voor deze film? Bekijk dan hieronder alvast eventjes de (YouTube) filmtrailer:
- Trivia
Een ruig extraatje uit onverwachte hoek misschien. De vooral in de jaren ’90 populaire rockband Nirvana schreef de rocksong “Scentless Apprentice” (vertaling: “geurloze leerjongen”) op basis van Patrick Süskind’s verhaal. Blijkbaar konden alle bandleden het verhaal best appreciëren want de song werd gezamelijk geschreven. De song zelf is terug te vinden op Nirvana’s 3de studioalbum “In Utero” uitgegeven door Geffen Records in 1993. De naam van de auteur zelf staat vermeld in de “thanksnotes” op de binnenkant van de CD-cover.
Meer informatie over de film kan je vinden op de officiële website.
De soundtrack is online beschikbaar op de Belgische iTunes Store.
IMDB gebruikers schenken deze film een 7,5/10, een beetje te laag naar mijn persoonlijke mening voor een film die 12 filmprijzen in de wacht sleepte. Het is vermoedelijk een beetje zoals het bekende Franse spreekwoord: “des goûts et des couleurs, on ne discute pas”